για τα "εφημερόπτερα"


Τα «εφημερόπτερα» του Ντέμη Κωνσταντινίδη

του Δήμου Χλωπτσιούδη


Η Ποίηση δεν έχει όρια, ούτε σύνορα μπορούν να την χαλιναγωγήσουν. Μόνο όριό της είναι ο χρόνος, οι περιορισμοί του και η κοινωνική εμπειρία που την τροφοδοτεί. Έτσι, ακριβώς αποτελεί ένα αυθεντικό βίωμα που εκφράζεται με τρόπο καλλιτεχνικό. Άλλωστε, ο ποιητής είναι μέλος μιας συγκεκριμένης κοινωνίας και φορέας των δικών της ηθικών και ιδεολογικών αφετηριών τις οποίες εκφράζει άμεσα ή έμμεσα (χωρίς να μιλάμε για "στράτευση" ή πολιτική ρητορική διά της τέχνης). Άλλωστε, η ποιητική πράξη λαμβάνει χώρα μέσα στη φαντασία και μετουσιώνεται σε νόημα διά του ήχου και της εικόνας απευθυνόμενη πρωτίστως σε μία συγκεκριμένη κοινότητα.

Έτσι, και η σύγχρονη ποίηση δεν μπορεί να εξεταστεί μακριά από το κοινό αίσθημα που εμποτίζει την κοινωνία στη φάση μίας πολύπλευρης κρίσης. Το γενικότερο αίσθημα απογοήτευσης και κατήφειας δεν μπορεί παρά να επηρεάζει το δημιουργό. Αυτό ακριβώς το αίσθημα διαχέεται και στη νέα ποιητική συλλογή του Ντέμη Κωνσταντινίδη, «εφημερόπτερα» (24γράμματα, 2015), που αντικατοπτρίζει ακριβώς την κοινή ψυχολογία.

Στη συλλογή στιχουργικά υπάρχει μία ποικιλία· από ολιγόστιχες συνθέσεις έως και σονέτο. Κυριαρχεί η ελευθεροστιχία, χωρίς να απουσιάζουν οι ομοιοκατάληκτες κι έμμετρες συνθέσεις. Εκφραστικά δεσπόζει το α΄ ενικό πρόσωπο, αλλά στην πραγματικότητα υπονοεί ως ποιητικό υποκείμενο ένα συλλογικό "εμείς" -πέραν των ερωτικών συνθέσεων. Και τούτο είναι το κύριο χαρακτηριστικό της ποιητικής του Κωνσταντινίδη.

Η απουσία τίτλων στα ποιήματα αποκαλύπτει πως πρόκειται για μία -ενιαία- ποιητική σύνθεση με βασικό της θέμα το εφήμερο της ανθρώπινης κατάστασης. Άλλωστε, τα εφημερόπτερα είναι μια αρχέγονη τάξη εντόμων, που εξαφανίστηκαν κατά την εξελικτική πορεία του είδους. Και αυτό ακριβώς φοβάται και ο ποιητής μέσα στις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες. Άλλωστε, η ποίηση του Κωνσταντινίδη είναι άμεση.

Συνολικά πηγάζει ένα αίσθημα μελαγχολίας. Αν και αποφεύγονται οι τεχνητές οξύνσεις, εντούτοις το συναίσθημα της απογοήτευσης είναι έντονο. Διανθίζεται με καυστική διάθεση και μία δηκτική γραφή, που στην ουσία βαθαίνει τη θλίψη του ποιητή ο οποίος θέλει να κραυγάσει τον πόνο του.

Οι εικόνες του έχουν έναν ιδιαίτερο δυναμισμό και μία εικαστική ισχύ που μαγνητίζουν τον αναγνώστη· μία ισχύ που στηρίζεται στην ολιγόλεκτη διατύπωση και η οποία αξιοποιεί όλα τα μέρη του λόγου δίχως αποκλεισμούς κι υπερβολές. Η ρεαλιστική εικονοπλασία, υπηρετεί τόσο το γενικό άπελπι συναίσθημα όσο και τη μουσικότητα του στίχου.

Κοινωνικές -κατά βάση- παραστάσεις που μέσα στο στιχουργικό ρυθμό αποκτούν κίνηση και χρώμα. Διατηρείται μία αξιοπρόσεκτη ισορροπία μεταξύ του εικαστικού περιεχομένου και της στιχουργικής. Η κίνηση πηγάζει συνειρμικά κι αυθόρμητα μέσα από την ανάγνωση και στηρίζεται σε λέξεις με λανθάνον νόημα κινητικής ενέργειας (υπόκλιση, αιώρες, στροβιλίζουν, δρόμο) και ενίοτε λέξεις άμεσους όρους κίνησης (ξεκινούν, αέρας/ανεμίζουν) ή από τη φυσική/λογική ανάπτυξη της ίδιας της εικόνας (συνειρμική κίνηση). Τα χρώματα ζωντανεύουν, παρομοίως, με λέξεις κι έννοιες που ταυτίζονται με συγκεκριμένες αποχρώσεις (σημαίες, καπνός, ήλιος/σύμπαν, φύκια/βότσαλα/μέδουσες/θάλασσα, λάβα, αστικό τοπίο, άμμος). Αντίθετα, οι περισσότερες συνθέσεις παραμένουν βουβές. Πέραν λίγων εξαιρέσεων, μοιάζει σαν ο ποιητής να θέλει να εκφραστεί βουβά σε μία κοινωνία που κανείς δεν μιλά και μόνο μουρμουρά προσευχές.

Η ποίηση του Κωνσταντινίδη πηγάζει από τα κοινωνικά βιώματα. Η επικαιρότητα ορίζει το ρυθμό, τα συναισθήματα και το ύφος του. Άλλωστε, παραγράφοντας τον Κιρς οι ποιητές του καιρού μας είναι ανίσχυροι να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά ως μάρτυρες ορκίζονται να πουν την αλήθεια, όπως εκείνοι τη βιώνουν και την αντιλαμβάνονται.



Α' δημοσίευση 16/9/2015 Το βιβλίο.net
B' δημοσίευση 28/10/2015 Τvxs

Φλεβάρης '23

Φλεβάρης '23
κλικ στην εικόνα

διαβάζεται και online (κλικ στην εικόνα)

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

αυτοπορτραίτο

με τον ουρανό

θέλω να γίνω ποιητής

χρόνοι

αυτοανθολογούμενος