vakxikon# 30


Υπερηφάνως, Kείμενο για τον Δημήτρη Ι. Αντωνίου





Το ανικανοποίητο γύμνωσε τις ώρες μας
από τα χνούδια της σκιάς
κι από το θείο ψέμα της στιγμής.(1)



Δεν πρέπει να γνωρίζουμε στην νεοελληνική λογοτεχνία περίπτωση ποιητή τόσο αντιστρόφως ανάλογα προς την αξία του λησμονημένου, όσο εκείνη του Δημήτρη Ι. Αντωνίου. Αυτό οφειλόταν ασφαλώς στην προσωπική του κοσμοθεώρηση, οφείλεται όμως εν πολλοίς και στη δική μας, των τελευταίων έστω δεκαετιών. Γιατί η πρόσληψη της σεμνότητας, της ουσίας και της ποιότητας του στοχασμού, που συνοψίζεται στη μοναχικότητα, στα λίγα, προσεκτικά επιλεγμένα λόγια, στην εσωτερική καταβύθιση στον κόσμο των σκέψεων και των συναισθημάτων, στην πάντοτε ανικανοποίητη αναζήτηση των εκφραστικών μέσων, γίνεται συνήθως από το κοινό της ποίησης με τρόπο επιπόλαιο και μάλλον άδικο.
“Σκοτεινό” χαρακτήρισαν τον Αντωνίου κάποιοι σύγχρονοί του, σήμερα ίσως προσέθεταν τα “εσωστρεφής”, “ερμητικός” ή κάτι άλλο, δεν έχει δα και τόση σημασία. Αυτό που μάλλον έχει σημασία, αυτό που μένει, είναι η καθαρή, λιτή κατάθεσή του, η οποία δεν εξαρτήθηκε, όπως μας πληροφορεί ο καλός του φίλος Γ. Σεφέρης, από άγχη διακρίσεων, βραβεύσεων, δημοσιεύσεων κλπ., που δεν καταδέχτηκε να κυλιστεί στο βόρβορο της αυλοκολακείας. Ο Δημήτρης Ι. Αντωνίου ήταν μια περίπτωση ποιητή που δεν έκανε εκπτώσεις στην τέχνη του και, οπωσδήποτε, στην ηθική του, πληρώνοντας γι' αυτό ένα τίμημα. Εντύπωση προκαλεί ότι ενώ μνημονεύεται σε όλες τις σημαντικές ανθολογίες ποίησης, καθώς και στις ιστορίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας, συχνά με εγκωμιαστικά σχόλια, σήμερα η χώρα του “τον αγνοεί υπερηφάνως...”, όπως πολύ εύστοχα διατυπώνει ο Μ. Τασάκος.
Η εξήγηση είναι απλή. Ο Δημήτρης Ι. Αντωνίου “εστάθη κακός έμπορος”, πολύ μακριά δηλαδή από την εποχή μας και τα ήθη μας... Δεν τον ενδιέφερε καθόλου να “πουλήσει τον εαυτό του” στο χρηματιστήριο της ποίησης. Επείσθη να εκδώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή, στα τέλη της δεκαετίας του '30, παρακινημένος από τον Γ. Σεφέρη. Έγραφε σε άδεια πακέτα τσιγάρων, επάνω στο πλοίο που κυβερνούσε. Σκόρπιες σημειώσεις που δεν ένιωθε υποχρεωμένος να μοιραστεί. Προσπαθούσε έτσι να διασκεδάσει τη μοναξιά του, στ' ατέλειωτα ναυτικά ταξίδια του, δουλεύοντας και ξαναδουλεύοντας τον στίχο, ένα προς ένα τα ποιήματα. Πολλά, ίσως τα περισσότερα, τ' απέρριπτε (“πιάνουνε στη γη μας λίγο τόπο τα πολύτιμα”). Εκτός από τη θάλασσα και την ποίηση, τον ενδιέφερε η μουσική, οι πνευματώδεις συζητήσεις, οι λίγοι και καλοί φίλοι, όσα έχουν πράγματι αξία στη ζωή. Μιλούσε με κοφτές, περιεκτικές, στακάτες φράσεις, κρατώντας μακρές παύσεις στα ενδιάμεσα. Γνώριζε λοιπόν καλά την αξία της σιωπής. Ήταν πράγματι μοντέρνος.


Σημείωση
Δ. Ι. Αντωνίου, Σχέδιο (απόσπασμα), Ποιήματα, Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, 2009.

Πηγές
http://hellenicpoetry.com/uncategorized/antoniou
http://tasakos.com/
http://boraeinai.blogspot.gr/2014/03/blog-post_2738.html
http://www.ekebi.gr/




Σε μανδύα ιππότου


Κι όλο χτυπά ο Πτα στ' αμόνι
Φλόγες-πτηνόμορφα γλυπτά
Τη σκόνη.*


Πριγκιπικές γεννήσεις, πριγκιπικές βαφτίσεις... πώς να μιλήσεις για την αιώνια πόρνη αδικία του κόσμου; Κι άλλοι περνούν με τρύπιες βάρκες το Αιγαίο. Κι άλλοι γεννιούνται μεσοπέλαγα. Κι άλλοι... κι άλλοι... κι άλλοι τόσοι. Συνομιλούν μ' οράματα, με το στομάχι τους και με τα κύματα μιας θάλασσας, που ίσως δεν ξαναντίκρισαν ποτέ. Μια στιγμή μισοκλείνουν τα μάτια στον δυνατό ήλιο. Ανακάθονται. Στη θέση τώρα του βαρκάρη όχι ο δουλέμπορος, μα ο Ερμής ψυχοπομπός.



*Αδημοσίευτό μου τρίστιχο. Πτα ή Φθα: θεότητα της αιγυπτιακής μυθολογίας (τεχνίτης-δημιουργός).


http://www.vakxikon.gr/content/view/2304/11640/

Nτέμης Κωνσταντινίδης

Φλεβάρης '23

Φλεβάρης '23
κλικ στην εικόνα

διαβάζεται και online (κλικ στην εικόνα)

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

αυτοπορτραίτο

με τον ουρανό

θέλω να γίνω ποιητής

χρόνοι

αυτοανθολογούμενος