συνέντευξη στο αλλιώς

Ντέμης Κωνσταντινίδης: «Ο καλλιτέχνης, εάν μιλάμε για γραφιά, πρέπει να είναι αθέατος. Δεν λειτουργεί διαφορετικά. Ως πολίτης, δεν μένω αμέτοχος. Αλλά έχω πληρώσει ακριβά τις αυταπάτες μου».

38736406-356b-44fb-87e4-f3bd07e7b542
Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Καραγιαννόπουλο
Αντί για πρόλογο αποφάσισα να αφήσω τα λόγια του ίδιου του ποιητή να σας τον παρουσιάσουν μαζί με μιαν αγαπημένη μελωδία…
[βιο-γραφικό]
Γεννηθήκαμε.
Περίπου αφελώς…
ενηλικιωθήκαμε.
Πέρασαν κι άλλα χρόνια-
προσγειωθήκαμε.
Ατάιστα σκυλιά
έμειναν πίσω μας
οι ουτοπίες.
 
Ναι, ασφαλώς!
Έχει μια κάποια γνώση
η απόγνωση.

Συναντηθήκαμε με τον ποιητή Ντέμη Κωνσταντινίδη και συζητήσαμε εφ’ όλης της ύλης.


  • Πώς είναι να είσαι καλλιτέχνης στην Ελλάδα του 2016;
Φαντάζομαι όπως σε κάθε εποχή, ευαίσθητος παρατηρητής και ταυτόχρονα  αποσυνάγωγος. Έχεις να αντιπαλέψεις τη γνωστή Κ.Δ.Ο.Α. (Κτηνώδη δύναμη-Ογκώδη άγνοια), όπως έλεγε και ο Π. Σιδηρόπουλος, που ασφαλώς κλιμακώνεται από την έλλειψη παιδείας και τον ευτελισμό της πνευματικής ζωής.
  • Διαβάζει ο κόσμος ποίηση;
Ζούμε την υποχώρηση των ανθρωπιστικών επιστημών. Την επικράτηση των αριθμών, των τεχνοκρατών. Έναν καπιταλισμό που τρώει την ουρά του, και αναγεννιέται μέσα από πολέμους, για να στεριώσει ακόμη πιο βάναυσα τα συμφέροντα των λίγων σε βάρος των πολλών. Ίσως φαίνεται παράδοξο, αλλά χρειαζόμαστε περισσότερο την ποίηση όσο το εφιαλτικό αυτό σκηνικό γιγαντώνεται. Τα στατιστικά στην Ελλάδα, ως προς τις πωλήσεις ποιητικών συλλογών, αν εξαιρέσουμε κάποιους πολύ γνωστούς ποιητές, είναι μάλλον απογοητευτικά. Αλλά το παιχνίδι έχει ήδη μεταφερθεί αλλού, στο διαδίκτυο, όπου διαπιστώνεται εντυπωσιακή κινητικότητα.
  • Το διαδίκτυο έχει βοηθήσει τους καλλιτέχνες ή τους έχει δυσκολέψει μέσα από την υπερσυσσώρευση πληροφοριών;
Και τα δύο. Βέβαια, έδωσε βήμα και χώρο έκφρασης σε πολύ αξιόλογες φωνές, ταυτόχρονα όμως προώθησε και την παραλογοτεχνία και την υποκουλτούρα γενικότερα, ως αντανάκλαση της προβληματικής κατάστασης που γεννά η έλλειψη παιδευτικού προσανατολισμού. Υπάρχει μια αμετροέπεια και μια κουραστική φλυαρία σε όλο αυτό.
  • Γιατί γράφετε ποίηση;
«Δεν έχω ιδιαίτερα ταλέντα. Είμαι μονάχα παθιασμένα περίεργος.», έγραφε ο Αϊνστάιν σε κάποια επιστολή του. Είναι η περιέργεια για τις λέξεις και το πώς μπλέκουν αναμεταξύ τους, συχνά «με τρόπο διαφορετικό των σκέψεων», όπως αναφέρω σε ένα ποίημα. Δηλαδή, ακριβώς αυτό, το αναπάντεχο. Από αλλού ξεκινάς και αλλού καταλήγεις. Αυτή είναι η γοητεία του ποιήματος.
  • Τι σημαίνει για σας έρωτας;
Κάτι παρόμοιο. Οι λέξεις όμως έχουν υπομονή. Έχουν μια κάποια μπέσα.
  • Ποιος είναι ο μεγαλύτερός σας φόβος;
Η ομοιομορφία του αμετάκλητου.
  • Στο ποίημα σας «Κατά μόνας» παρουσιάζετε τον εαυτό σας αθέατο να επιχειρεί μιαν επανάσταση. Πρώτος εχθρός εσείς ο ίδιος. Αισθάνεστε αθέατος στον κόσμο και τι είναι αυτό που θέλετε να αλλάξετε;
Ο καλλιτέχνης, εάν μιλάμε για γραφιά, πρέπει να είναι αθέατος. Δεν λειτουργεί διαφορετικά. Ως πολίτης, δεν μένω αμέτοχος. Αλλά έχω πληρώσει ακριβά τις αυταπάτες μου. Θα ήθελα να εκμηδενιστεί η τυφλή πίστη, ο φανατισμός και ο πόνος που γεννά. Αλλά κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί στο άμεσο μέλλον. Βαδίζουμε αντιστρόφως…
  • Θεωρείτε την ποίησή σας στρατευμένη;
Στη συνείδησή μου, που βρίσκεται εναντίον κάθε αδικίας και καταπίεσης. Δίπλα και μαζί με κάθε άνθρωπο που υποφέρει. Αλλά χρειάζεται και κάτι λίγο πιο χειροπιαστό… Χρειάζεται περισσότερο σκάλισμα πίσω από τα φαινόμενα, πέρα κι από την ίδια την ποίηση. Μια ουσιαστική αποτίμηση των πράξεων.
10273458_688396987864564_4134782986582047628_n
  • Τελικά, πού κρύφτηκε το καλοκαίρι;
Κάποιος μας κουβάλησε μακριά του.. Κι είναι ο χρόνος. Θυμάμαι τα καλοκαίρια των παιδικών μου χρόνων με νοσταλγία. Ήταν πολύ διαφορετικά, πολύ πιο ανέμελα, σε μια εποχή σχεδόν αφελή, αλλά ασύγκριτα πιο απλή και ανεπιτήδευτη. Πράγματι, δεν θυμάμαι τι ονειρευόμουν τότε. Φαντάζομαι… κάτι γοητευτικά αφελές.
  • Ποιο το νόημα της αυγής;
Και τούτη τη λέξη, δυστυχώς, μας τη λέρωσαν… Υποθέτω, η έκπληξη κάθε καινούργιας μέρας. Αρκεί να μην έρχεται όπως εκείνη της μαρμότας… Να μη βουλιάξουμε στο βούρκο της συνήθειας, της αναβλητικότητας, του εύκολου και του χυδαίου (ακούγεται διδακτικό; το λέω για να το ακούω!).
  • Η ποίησή σας περιέχει πολλές εικόνες της φύσης. Ποια η σχέση σας μαζί της;
Αγαπώ τη φύση και κυρίως τη θάλασσα. Δεν περνά, ωστόσο, μέσα στο έργο μου Σαχτουρικά, αλλά -ας πούμε- με τον αισθητικό τρόπο ενός υπαιθριστή ζωγράφου. Η επιλογή του «κάδρου» συναρτάται, όπως είναι ευνόητο, με την -εξόχως ευμετάβλητη- ψυχική μου διάθεση.
  • Θα θέλατε να μας εισαγάγετε λίγο στο ποιητικό σας εργαστήρι;
Οποιοδήποτε τετράδιο ή πρόχειρο χαρτί, οπουδήποτε, οποτεδήποτε. Διατηρώ μια «εργαλειακή» βιβλιοθήκη, στο πατρικό μου σπίτι, με λογοτεχνικό-φιλολογικό κυρίως προσανατολισμό και αρκετά βιβλία σπουδών. Τη συλλογή «Ευλύγιστες μελαγχολίες», για παράδειγμα, την έγραψα σχεδόν εξολοκλήρου σε εξωτερικό χώρο, στα διαλείμματα του ανασκαφικού έργου, συχνά υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες.
  • Ποιες είναι οι επιρροές σας;
Οι ποιητές του Μεσοπολέμου, όχι μόνον οι κάπως πιο εμβληματικοί, μα και οι λησμονημένοι τραγουδιστές. Ξεχωρίζω τον Μ. Παπανικολάου. Παλιοί κι αξεπέραστοι μάστορες, επίσης, όπως ο «δάσκαλος» Κ. Βάρναλης. Ο Καρυωτάκης -απαραιτήτως- στην απέριττή του μεγαλοπρέπεια. Ο Αναγνωστάκης, στο πεζολογικό του ύφος, στον αυθόρμητο πολιτικό του προβληματισμό. Σίγουρα, ο σαρωτικός Σουρής, με τον πηγαίο σαρκασμό του, κι ας τον χαρακτήρισαν υποτιμητικά στιχοπλόκο…
  • Ποια η γνώμη σας για την Σύγχρονη Ποίηση;
Οι κριτικοί του μέλλοντος θα έχουν πολλή και απαιτητική δουλειά… Φαντάζει πραγματικά τιτάνια η προσπάθεια πλήρους εποπτείας της  σύγχρονης ποιητικής παραγωγής. Αν κανείς συνυπολογίσει το γεγονός ότι σήμερα δεν γράφονται κριτικές, αλλά χάδια, στη λογική του «να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι», το συγκεκριμένο έργο καθίσταται δυσκολότερο. Ας μη γελιόμαστε, το 70-80% είναι σκουπίδια (γιατί όχι και ευπώλητα, υπό προϋποθέσεις). Και μεγάλη ευθύνη για αυτό φέρουν οι εκδοτικοί οίκοι, που έπαψαν, σε μεγάλο βαθμό, να «φιλτράρουν» τα γραπτά. Άλλωστε, με ποια κριτήρια; Πόσοι, στα σοβαρά, ασχολούνται;
Οι πληρωμένοι στίχοι
Τα αραδιασμένα λόγια
Οι εκλεκτικές συγγένειες
Τα σόγια
Οι χαλαρές ενότητες
Οι τρυφερές κενότητες
Τα αβέβαια δρομολόγια
Οι αναχωρητές
Οι ανακαινιστές
Τα ιστολόγια
Οι νανουριστικές κοινοτοπίες
Οι φιλαυτίες
Οι ναυτίες
  • Πώς φαντάζεστε το μέλλον;
Οι μηχανές θα κυριαρχήσουν. Είναι αναπότρεπτο. Η πλήρης εξάρτηση και άρα υποταγή στην τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι μακριά. Και δεν το λέω εγώ. Είναι φόβος-πρόβλεψη του Stephen Hawking. Ως τότε, ας χαρούμε όσο μας απομένει.
  • Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τις τρεις ποιητικές συλλογές, που έχετε εκδώσει;
Για την ακρίβεια είναι έξι. Καλύπτουν μία περίοδο επτά χρόνων (2008-2015). Οι τρεις πρώτες (Διαθέσεις, Ιχθύων λόγος, Κι όμως, γελούν καλύτερα οι τζίτζικες) από τον το University Studio Press, η τέταρτη (Ευλύγιστες μελαγχολίες) από το Vakxikon.gr, και δυο e-book (Εφημερόπτερα, 24γράμματα και Η ασφαλής ομήγυρη, Αυτοέκδοση). Προτιμώ, όμως, να αφήσω το έργο να μιλήσει για εμένα.
konstadinidis 28527edc-3492-4e1b-b805-ca890f63f602 b167751 αρχείο λήψης (6) 0b2f500fcad62b5ef21de5e535154bd3 106185-big
  • Ετοιμάζετε κάτι καινούριο αυτή την περίοδο;
Υπάρχει μία πρόσφατα ολοκληρωμένη συλλογή. Βρίσκομαι εδώ και μερικούς μήνες σε συνεννοήσεις για την έκδοσή της. Και μάλλον δεν επιθυμώ να βγάλω άλλη. Ίσως μάλιστα είναι ήδη πολλές.
  • Θα θέλατε να στείλετε κάποιο μήνυμα στους αναγνώστες σας;
Τους τιμώ και τους ευχαριστώ, όπως και εσάς, για τον πολύτιμο χρόνο που μου διαθέσατε. Ειλικρινά, απόλαυσα τις ερωτήσεις σας. Επηρεασμένος από το αγαπημένο μου τοπίο, βλέπω στο Αλλιώς ένα ζεστό, φιλόξενο λιμάνι, γεμάτο φωνές, μυρωδιές και πολύχρωμα φώτα.
  • Εμείς σας ευχαριστούμε, για την εξαιρετική συνεργασία. Με ποιο τραγούδι θα θέλατε να κλείσουμε την συνέντευξη;
Με το All The Way to Reno, των REM.

Αλλιώς, 23/7/2016

Φλεβάρης '23

Φλεβάρης '23
κλικ στην εικόνα

διαβάζεται και online (κλικ στην εικόνα)

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

αυτοπορτραίτο

με τον ουρανό

θέλω να γίνω ποιητής

χρόνοι

αυτοανθολογούμενος